Recensie Zoektocht naar een magiër in Myanmar

Slimme Reistips
Echte, authentieke magiërs, geen charlatans. Daarnaar is Hein de Bont, auteur van het boek ‘Zoektocht naar een magiër in Myanmar’ (2016), tijdens zijn reizen door Myanmar op zoek geweest. In zijn zoektochten wordt hij bijgestaan door de boeddhistische monnik Thartha. Zijn avonturen en ontdekkingen tekende hij op in zijn boek.
Zelf geen onbekende met meditatie en boeddhisme, besloot De Bont dat zijn zoektocht moest plaatsvinden in Myanmar. Waar beter op zoek te gaan naar authentieke magiërs dan in het tot in de kern boeddhistische en tot enkele jaren geleden van de wereld afgesloten voormalige Birma, waar authenticiteit nog een waardevol begrip is? Het boeddhisme komt oorspronkelijk uit India, waar het 2500 jaar geleden, toen de laatste Boeddha Siddhartha Gautama overleed, langzaam verdween en werd overgenomen door blind geloof, rites en rituelen waardoor de pure kern ervan verloren ging. Myanmar bewaarde de leer van Boeddha in zijn puurste vorm. Het land is sinds 2500 jaar doordrenkt van het boeddhisme.
Carrière maken
‘Zoektocht naar een magiër in Myanmar’ staat in het teken van de afzonderlijke reizen van de auteur die hij in vijf jaar tijd naar het land maakte. Tijdens zijn eerste trip ontmoet hij, nadat hij verdwaald is in de wildernis van tempelcomplex Bagan, de boeddhistische monnik U Tharthana Pala, die hij Thartha noemt. Een basis voor een vriendschap wordt gelegd tijdens deze eerste reis. Thartha blijkt al een leven achter de rug te hebben als belangrijke, hoge ambtenaar en legerofficier en werd pas in zijn vijftiger jaren fulltime monnik, met als doel het Nirwana (Verlichting) te bereiken. Ook De Bont heeft lang carrière gemaakt, tot hij tegen een harde muur aanliep en besloot het anders te doen. Sindsdien heeft hij zich verdiept in meditatie en geeft hij zelf cursussen. Niet alleen bestaat de klik tussen Thartha en De Bont in dit leven, ze blijken elkaar te kennen uit een eerder leven, eeuwen geleden. Nu zijn ze elkaar weer tegengekomen.
Reilen en zeilen Myanmar
Korte hoofdstukken over de tochten met Thartha worden in rap tempo afgewisseld met inkijkjes in het dagelijks leven, de mensen die hij leert kennen en met schetsen van het reilen en zeilen in het land. Zo leer je al lezende dat vrouwen sinds eeuwen belangrijke posities bekleden in de Myanmarese samenleving, homohuwelijken al lange tijd normaal zijn en dat familiebedrijfjes de norm zijn, waarbij naïeve managers weigeren te geloven dat zij straks gevaar lopen door grote multinationals weg geconcurreerd te worden. Land is veel waard in Myanmar en gehaaide kopers verdienen grof geld aan het op- en verkopen ervan. En monniken krijgen van alles toegestopt, van eten en grote sommen geld tot eigen tempels. Want dat werkt positief door op het karma van de schenkers. En aangezien de meeste mensen in Myanmar dan wel boeddhist zijn, maar zich op geen enkele wijze houden aan de leefregels, is dat welkom om ook in het volgende leven verzekerd te zijn van een gunstige positie.
Samatha-meditatie
In zijn zoektocht naar magiërs leert De Bont Samatha-meditatie kennen, een vorm die zich richt op het ontwikkelen van bovennatuurlijke krachten, zoals geneeskracht door handoplegging en levitatie in meditatie. De Bont verdiept zich in Myanmar in Samatha en boekt succesjes, die in het boek af en toe terugkomen. Hoewel het verhaal er wel mee begint, wordt er verder weinig gesproken over de zoektocht naar magiërs. Meer wordt er gewijd aan de zoektocht naar een stuk land dat De Bont kan opkopen en waarmee hij hoopt geld te verdienen. Zijn eigen waarden waarin je als lezer een inkijkje krijgt, staan in schril contrast met alles wat je leert in meditatie. Hij blijft op zoek naar wondermiddelen zoals de magie en blijft geketend aan zijn verlangens en aversies. Maak je progressie op het pad richting Verlichting, dan leer je de dingen zien zoals ze werkelijk zijn, niet zoals je wilt dat ze zijn. Daarin toont De Bont gedurende het boek, tot aan de epiloog, weinig progressie.
De echte les blijkt voor hem na vijf jaren van reizen naar en door Myanmar en vele gesprekken met Thartha, dat magie niet te vinden is in magiërs, maar veelal in de ‘gentle kindness’. Een pure boeddhistische grondregel, waarvan de Myanmarese bevolking doordrongen is. Het leert hen gelukkig te zijn met wat ze hebben, ondanks grote armoede. Na ruim 190 pagina’s leert De Bont dat de echte magiër altijd al met hem meereisde: Thartha. Een naïeve ontdekking die de wat getrainde lezer al vanaf het begin aan ziet komen.
Boek voor beginners in boeddhisme
Daarmee is het boek vooral interessant voor lezers die niets weten van boeddhisme of van Myanmar. Zo leest het ook, want het verhaal is kinderlijk naïef geschreven en kent weinig raffinement. Het leest makkelijk en vlot, maar staat tegelijkertijd vol spreektaal, taalfouten, foutieve spreekwoorden en gezegden en taalkundige clichés en leest daardoor alsof de aantekeningen van onderweg direct en zonder redactie zijn overgetikt. Dat is jammer. Ook het feit dat De Bont de pure boeddhistische normen niet goed lijkt te kennen, en deze vervangt voor een variant dat gebaseerd is op rites, rituelen en blind geloof, spreekt van naïviteit en toont een eenzijdig beeld van het boeddhisme. Een beeld dat het geen recht toe doet. Daarmee is het vermakelijk, maar geen pareltje dat je gelezen móet hebben.
Bestel het boek hier als pocket of e-boek bij Bol.com