Het stuwmeer Lago di Livigno is een prachtige omgeving om te gaan kanovaren of SUP-boarden.
Bijzondere wintersport in de Dolomieten bij Italiaanse boeren
Witte belevenissen
De machtige Dolomieten zijn overal waar je kijkt. Of je nu het gordijn in je geheel houten boerderijkamer opent, op de ski's staat in een van de twaalf skigebieden of een sneeuwwandeling op een alm maakt. Het Italiaanse Zuid-Tirol staat wellicht bekend als een zomerbestemming, maar heeft in de winter misschien nog wel meer te bieden!
tekst Fleur Besters
Ja, reken op aardig wat kilometers bergop, bergaf, want Zuid-Tirol vraagt om een verkenning. De tocht heen gaat het makkelijkste per auto en is al snel zo’n duizend kilometer. Maar, dat ben je – echt waar – vergeten als je die bergen ziet. Door het dal verbindt een snelweg mooie steden als Brixen, Meran en Bozen. Daarboven aan twee kanten sneeuwwitte toppen of zelfs meer. De pistes lonken al van verre, her en der zie je wijngaarden of appelboomgaarden. En slapen doe je natuurlijk bij de boer, in een van de 1.600 boerderijen die ervoor zorgen dat ook de jongere generaties het boerenleven op de bergen kunnen volhouden. Zij zijn aangesloten bij de boerenvakbond Roter Hahn.
Sla de hotels over: go local
En dat is meteen zo'n hiddem gem, verrassend genoeg nog nergens anders gekopieerd in Europa, deze manier van logeren bij de boer. Kwaliteit staat hoog bij Roter Hahn, en de boeren hebben geïnvesteerd in gastenkamers of maximaal vijf appartementen. Het boerenbedrijf, met veeteelt of fruit, is altijd in bedrijf en zorgt voor het hoofdinkomen. Alle kamers zijn met veel zorg én hout ingericht en je ontbijt bestaat uit lokale producten.
Dat zorgt ook in de winter voor een behaaglijke sfeer. Met een beetje mazzel ligt buiten op de berg sneeuw en kan je met de slee naar beneden glijden. Kinderen vinden al snel aansluiting met de boer, zijn of haar kinderen en de dieren. Minstens een hond, koeien die twee keer daags gemolken moeten worden, kippen die verantwoordelijk zijn voor je verse eitje bij het ontbijt en vooral veel ruimte: garantie voor succes. En: ook in de winter worden kalfjes geboren en moet de stal uitgemest worden.
Skiën in Zuid-Tirol
Er zijn veel verschillende skigebieden in Zuid-Tirol. Meest bekend in Nederland, hoewel Italië toch echt nog erg onbemind is, is wellicht Val Gardena, net als elf andere skigebieden onderdeel van Dolomiti Superski met in totaal 1.200 kilometer pistes. En het gebied is inderdaad waanzinnig mooi gelegen en supergroot. Ski bijvoorbeeld bij Wolkenstein door de rotsenstad. Even verderop is een uitdagend snowpark aangelegd, ook voor kinderen, die er zelfs over een auto kunnen skiën.
En er zijn in Zuid-Tirol ook minder bekende gebieden, kleinschaliger, maar zeker zo mooi. Meran 2000 bijvoorbeeld, een veelzijdig familiegebied met veertig kilometer aan (lange) pistes, een drie kilometer lange rodelbaan en snelle bobbaan. De regio staat trouwens bekend om haar vele zonne-uren. Neem dit niet licht op. Smeren dus!
Tip van Reisbijbel: "De prijs van skipassen is vergelijkbaar met een dag pretpark. Flink dus, maar je krijgt wel waar voor je geld. Voordeel van Zuid-Tirol is dat je een volle dag skiën makkelijk kan afwisselen met een dag sneeuwschoenwandelen, rodelen of gewoon uitrusten op je boerderij."
Hiken in de sneeuw
Sneeuwschoenwandelen dus. Echt niet alleen voor wintersporters die niet meer willen of kunnen skiën. Overal in de bergen zijn goed aangegeven wandelroutes met dito uitzicht en je kan vaak meteen vanaf je boerderij vertrekken. Het lopen met de 'kleppers' heb je doorgaans snel onder de knie en brengt je van de bekende paden. Er zijn ook wandelgebieden met extra veel mogelijkheden, al dan niet gecombineerd met langlaufen. De Villanderer alm bijvoorbeeld, twintig vierkante kilometer aan ongerepte prachtige wandelpaden met weids 'panorama'uitzicht op 2.000 meter. Je huurt er ter plekke een slee en loopt omhoog om daarna naar beneden te sleeën. Er is een oefenrondje om te langlaufen en bij succes trek je natuurlijk verder het gebied in! Overal zijn fraaie hutten met streekproducten, let extra op het logo van Roter Hahn, dan weet je zeker dat jouw spek van een lokale koe komt.
Tip van Reisbijbel: "Bij de meeste boerderijen kan je gewoon een slee lenen of zelfs sneeuwschoenen. Neem ze mee als je op pad gaat. Eenmaal onderweg kan je ook stoppen bij de restaurant-varianten van Roter Hahn voor een lekkere lunch of diner. Het spek is een enorme aanrader, net als de kazen. Check eventueel hier vast waar de beste restaurantjes zijn, wij aten bij wijnboerderij Schnalshuberhof in Algund, die zelfs vermeld staat in de Michelingids en ook elders meerdere eervolle vermeldingen krijgt. Vrijwel alle ingrediënten komen uit eigen tuin of stal, of bij andere lokale boeren vandaan en de sfeer in het piepkleine restaurantje is echt Italiaans. De ribstukken waren super."
Slapen bij de boeren in Italië
Je kan natuurlijk een hotel boeken als je de regio wil verkennen. Maar voor dezelfde prijs of minder logeer je veel comfortabeler op een van de 1.600 boerderijen van Roter Hahn en vier je vakantie met de locals. Alle aangesloten boeren hebben een werkend bedrijf en zijn enorm gastvrij.
Wij verbleven bijvoorbeeld op de Thalerhof in Vöran dichtbij het skigebied Meran2000. Het boerengezin van Margit en Erwin Reiterer houdt daar koeien. Zij zijn erg gastvrij en de kinderen werden er meteen aan het werk gezet in de stal. Boek zeker het ontbijt, met spek van eigen vee, verse melk, eieren, sap, smoothies en jam. Als je gaat skiën kan je een sleetje lenen omvan de drie kilometer lange rodelbaan te gaan!
Dichterbij skigebied Val Gardena/Gröden overnachtten we bij Elisabeth en Alois Hofer in hun Prackfiederer hof in Villanders. Ook hier een geweldig ontbijt met een keur aan streekproducten en vlees van eigen vee. Dat staat hier vrij op stal en je kan helpen met het melken, boer Alois vertelt graag over het boerenleven. De kinderen komen graag meespelen op de wei, waar je ook erg goed kan sleeën! Je kan zelf naar een skigebied rijden, maar ook (gratis) met de skibus gaan. In je woonkamer is een heerlijke warme stoof, het uitzicht vanuit de keukentafel op de Dolomieten is onwaarschijnlijk mooi.
Om de regio optimaal te ervaren, is het leuk een (mini-)roadtrip langs enkele boerderijen te plannen. De afstanden zijn doorgaans niet groot, maar gezien de bergen doe je over 50 kilometer gerust een uur. Daarom is het leuk meerdere plekken te bezoeken. Op de site van Roter Hahn kan je boerderijen kiezen op basis van je voorkeuren.
Hoe kom je er?
Het beste ga je met de auto naar je boerderij. Italië is net wat verder als Oostenrijk, maar veel scheelt het ook niet. Rij over de Brenner-pas en vermijdt in de carnavals- of voorjaarsvakantie de zaterdag als reisdag. Je kan ook vliegen, dan ga je naar Innsbruck en huur je daar een auto.
In Zuid-Tirol spreken de meeste mensen Duits. Het gebied is oorspronkelijk een stukje Oostenrijk, dat na de Eerste Wereldoorlog door de Britten en de Fransen aan Italië is gegeven. In de steden voel je de Italiaanse sfeer het beste, op de bergen is er een meer Duitse inslag, maar de keuken is overal goed!
Tip van Reisbijbel: "Tank slim, en dus niet op de berg. Idealiter gooi je de tank nog net voor Italië vol, dat scheelt je aardig wat geld. De prijzen van drankjes en eten zijn verder prima te doen, ook in de skigebieden eet je voor een euro of tien per persoon een goede maaltijd!"
Wil je meer lezen over de mogelijkheden van de regio, voordat je je boerderijen kiest? Check hier de uitgebreide Nederlandse site van Zuid-Tirol.
In voorjaar, herfst of zomer
Reisbijbel was ook in de zomer al eens in Zuid-Tirol en bezocht toen de regio vanuit andere boerderijen. We gingen onder andere boogschieten en leerden houtsnijden. Dat kan in de winter natuurlijk ook, net als een kookcursus op sommige boerderijen! Lees hier meer en hier lees je meer over het concept van Roter Hahn, door wie we zijn uitgenodigd de regio te verkennen.
