Reizen door Chisinau in Moldavië

Reportages

Met openbaarvervoer van Kiev naar Boekarest in drie delen. (Lees hier wat hieraan vooraf ging)

Er hangt een penetrante pislucht in het centrale busstation van Kiev. Toch is het er gezellig druk. De omroepster roept op hysterisch en neurotische wijze alle vertrek en aankomsttijden om. Luxe royal-class bussen rijden af en aan. Tussen alle luxe bussen staat een barrel. Dit is de bus naar Chisinau, die moeten wij  dus hebben…

tekst Reisbijbel

Vanuit Kiev schijnt één keer per dag een trein naar de Moldavische hoofdstad te gaan. Maar omdat deze met een grote boog om probleemprovincie Transdnjestrië heen gaat duurt deze reis onmenselijk lang. Vandaar dat we met de (nacht)bus gaan.
 

Nadat de bus de grote vierkante gebouwen van Kiev achter zich heeft gelaten valt de nacht. En wat een nacht! Achter ons zit een zwangere vrouw met een kind op schoot. Als we nu onze stoelen naar achter klappen wordt dit jonge gezin geplet en zouden wij terecht opgepakt kunnen worden voor mishandeling. Dus dat doen we niet. Het jonge stel voor ons heeft daar niets mee van doen en klapt resoluut hun stoelen zo ver mogelijk naar achter. We zitten gevangen in onze eigen, iets te krappe stoelen. De wegen in Oekraïne zijn nog niet overal even goed, dus we worden flink door elkaar geschud. (Voor zover dat mogelijk is, want we zitten eigenlijk klem.) Mijn reisgenoot heeft sinds het vertrek uit Nederland al te kampen met een halve longontsteking en hoest de rest van de nacht, op ongeveer 30 cm afstand van mij, de longen uit zijn gekwelde lichaam. Wanneer ik eindelijk het gevoel heb dat ik een beetje slaap zijn we aan de grens tussen Oekraine en Transdnjestrië.

Tot 1991 behoorde Moldavië tot de Sovjet-Unie. Bij het uiteenvallen ervan is Moldavië een onafhankelijke republiek geworden. In het oosten van het land loopt rivier de Dnjestr met daarachter dit beruchte stalinistische ministaatje Transdnjestrië.  Deze republiek heeft zichzelf in 1990 onafhankelijk verklaard van alles en iedereen maar wordt door geen enkel land ter wereld erkend. Aan de macht is Igor Smirnov (geen grap) en deze wordt gesteund door het Russische leger dat hier nog steeds is. In 1992 liepen problemen tussen de Moldaviërs en de Transdnjestriërs zo op dat er een burgeroorlog uitbrak. Uiteindelijk is er een vredesverdrag getekend waarin werd bepaald dat, wanneer Moldavië zich ooit aansluit bij Roemenië (wat een wens is van veel Moldaviers), dat Transdnjestrië zich dan definitief mag afscheiden (of zich aansluiten bij Rusland).

Omdat Transdnjestrië dus officieel niet bestaat is het een ideale plek voor georganiseerde misdaad. Er zijn schattingen dat er in 2005 voor ongeveer 6 miljard Euro aan crimineel geld wit gewassen is. Ook zijn hier dus geen ambassades of consulaten. Reizigers mogen hier vrij rond reizen maar kunnen in geval van nood nergens terecht. Zo zijn er verhalen bekend van reizigers die door douanebeambten naar hun visum voor Transdnjestrië wordt gevraagd. Maar omdat dit land dus niet bestaat, bestaat een visum er voor dus ook niet. Toch schijn je een behoorlijke boete te kunnen krijgen voor het niet hebben van een visum.

Iedereen in de bus heeft zijn paspoort afgegeven aan de douanier. Na een tijd komt de man terug en werpt de stapel paspoorten op schoot bij de voorste passagier. Deze begint enthousiast al de onuitspreekbare namen af te roepen. Maar onze Hollandse namen ontbreken. Enigszins zenuwachtig besluit ik buiten de bus verder te wachten, bang dat deze zonder onze identiteitsbewijzen verder zal gaan. Na een kwartier -het is best koud buiten- zie ik uit het huisje in de verte de man met de pet komen. Met wilde gebaren gebaart hij dat ik in moet stappen. “Nu gaan we het krijgen..” denk ik. Maar hij werpt me de paspoorten toe en de bus begint weer schokkend verder te rijden.

Afgemat staan we de volgende ochtend op een stoffige parkeerplaats buiten het centrum van Chisinau. Een meisje komt op ons af en vraag wat we komen doen. Wanneer we antwoorden dat we Chisinau komen bekijken kijkt ze ons onthutst en verbouwereerd aan. Ze adviseert ons dat we onze portemonnees diep weg stoppen. Welkom in Moldavië…

Moldavië is één van de armste landen van Europa. In 2000 werd het communisme heringevoerd. We lopen van het busstation naar het treinstation, hier willen we onze tassen dumpen, zodat we zonder last de stad kunnen bekijken. Onderweg worden we aangehouden door een officier die onze paspoorten wil zien. Nadat hij ons glazig heeft aan gekeken mogen we door. Het treinstation is extreem modern en sjiek in vergelijking met de rest van de omgeving.

Nadat we de tassen hebben afgegeven aan de tassenbewaker zijn we érg toe aan een sanitaire stop. Terwijl ik, in het sanitairgebouw, tandpasta op m'n tandenborstel smeer dwaalt m'n blik af naar rechts. Nu zie ik wat ik al rook. De wc's. Doordat de muurtjes om de wc's erg laag zijn zie ik een vadsige vent die met veel bombarie zijn broek laat zakken en vervolgens de meest walgelijke klanken en geuren uit al z'n gaten laten komen. Geschrokken draai ik me om. Deze sessie was bedoelt als opknapbeurt, maar het wordt op deze manier alleen maar erger…

Tijd om Chisinau te bekijken. De stad heeft ongeveer 600.000 inwoners. In de tweede wereldoorlog is de stad gebombardeerd, dus echt veel historie is er niet. Er zijn parkjes (met Chisinau's eigen Arc de Triomphe en orthodoxe Kathedraal), brede statige lanen met trolleybussen en parlementsgebouwen. De stad is simpel opgebouwd. Vrij snel hebben we het gevoel dat we de weg in deze stad kennen.

Wanneer je door het centrum loopt heb je niet het idee in een van Europa's armste landen te zijn. Veel modieus en hip gekleden mensen en dikke auo's. Waar dit allemaal van betaald wordt is ons nog steeds een raadsel. De sfeer is ontspannen. Alleen op het moment dat we onze videocamera te voorschijn halen komt er elke keer een agent of militair ons dringend verzoeken dat te laten.

We bezoeken de gigantische markt. Deze is te betreden door eerst de vlees- en visafdeling te passeren. Net bekomen van m'n ervaring bij de wc op het station, voel ik nu voor de tweede keer m'n maagzuur opspelen. Ik heb ondertussen al vele markten gezien en geroken, en ik hou zelf ook van een goed stukje vlees, maar de lucht van de afgehakte varkenskoppen, de koeie-ogen en vis met vliegen maken me wederom onpasselijk. Weg hier! Snel naar buiten.

De markt is groot en druk. Alles is er te krijgen. Van etenswaar tot speelgoed en van Moldavische wijn tot jurken. Wanneer we dit moois willen vastleggen op tape staat er binnen mum van tijd weer een beambte voor onze neus, die ons vertelt dat het Moldavische volk camera's niet op prijs stelt.

Het is heet. Aan de rand van de stad schijnt een meer te zijn waar van de Chisinauers op warme dagen als deze verkoeling gaan zoeken. Laat ons daar ook maar eens een kijkje gaan nemen. Even ontspannen met de voeten bungelend in het water en aan een glaasje lokale wijn nippen, dat klinkt niet verkeerd. Maar het wordt een grote teleurstelling. Het meer is opgedroogd. Geen Moldavier te bekennen, en al helemaal geen wijn. Er staat nog één treurige visser, die blijkbaar nog in een ontkenningsfase is. Het ziet er triest uit.

Dan maar terug naar het centrum. Al waar wij een Chisinau-bier drinken. Inmiddels is het ook wel weer tijd om terug te keren naar het station. We hebben al kaartjes voor de nachttrein naar Boekarest. Het gevoel om in Chisinau te zijn is best bijzonder en spannend, maar we zijn er ook niet echt rauwig om om deze stad nu alweer te verlaten. Een echte toeristentrekker zal deze stad waarschijnlijk nooit worden.

We zijn moe en vies. Hopelijk is de treinreis naar Roemenië een beetje ontspannen…

Lees hier hoe dit verder gaat.