Met meer dan achtduizend gebouwen van veertien verdiepingen of hoger heeft Hong Kong meer wolkenkrabbers dan welke stad ook ter wereld. Ter vergelijking: het zijn er bijna dubbel zoveel als New York. Een van de dichtsbevolkte plekken ter
Tianshui, een miniatuur van het veranderende China
Verre Avonturen
Tiangshui is een, voor Chinese begrippen, middelgrote stad waar zo´n 400.000 mensen wonen. Echt toeristisch is het niet, het is zo´n plaats waar kinderen je nastaren en naar je wijzen, baby's van je schrikken en niemand Engels spreekt.
tekst
Theo Molenaar
Ondanks de grootte heeft de plaats een duidelijk waarneembare band met het omringende platteland. Platte karren met landbouwproducten delen de straten met vaalgroene volkswagen-taxi's, gedeukte overvolle bussen waar boeren met een vale Mao pet op het hoofd in worden geduwd als betrof het een Japanse metro, toeterende vrachtauto's, driewielige felgroene of -oranje autootjes, bakfietsen en elektrische scooters. In de zijstraten zijn geïmproviseerde marktjes te vinden, waar boeren meloenen, tofu, aardappelen, kool of wortels vanaf hun bakfiets uitventen of hun mini vrachtwagen op een kleed hebben uitgeladen. Deze boerenmarkten zijn ontstaan in de vroege jaren 80 toen de collectivisering van de landbouw deels werd teruggedraaid en weer vorm een vrije markt werd toegestaan. Ertussen staan kraampjes waar spiesjes vlees, groente, calamari of aardappelpartjes worden gefrituurd, wat uitstallingen van plastic huishoudartikelen in allerlei lelijke kleuren, een enkele handelaar in textiel en een schoenmaker die zijn nering langs de straat uitoefent.
Lopen door de stad geeft het gevoel op een soort archeologische expeditie te zijn. Niet alleen zijn veel panden beschadigd, deels ingestort of nog onder constructie, wat er eigenlijk vaak verbazingwekkend soortgelijk uitziet, maar ook lijken alle welvaarts- en ambitieniveaus van de afgelopen eeuw vertegenwoordigd. De stad is als een openluchtmuseum van de recente Chinese geschiedenis.
Aan de rand staan huizen die er uitzien als een oude boerderij, leemkleurig en met door een dikke laag stof bedekte gebogen pannendaken. Landelijk China van voor het communisme. De meeste ervan zijn vervallen alsof ze zijn opgegeven door de bewoners. Ernaast en erachter bakstenen varianten op het thema. Iets meer naar het centrum staan vierkante kaalbetonnen woonflats met roestige ijzeren kozijnen te illustreren waar het woord revolutiebouw vandaan komt. Eenvormige gelijkheid uit de tijd van de collectieven; het communisme van de revolutie waarbij het huisraad was ingeleverd om de staalproductie te verhogen en mensen aten in kantines. Ervoor, op beroete betonplaten, zitten oude mannen met petten te roken achter verroeste bakfietsen. Hoewel mannen met petten, en dan bij voorkeur natuurlijk Mao petten, het goed doen op de foto lijkt het toch vooral een kledingstuk waarmee de achterblijvers uit het collectieve tijdperk zich onderscheiden. Wan met de pet zullen we maar zeggen.
Van een wat recenter datum zijn flatgebouwen bekleed met witte tegels, soms versierd met een blauwe of groene band. Vier tot zes verdiepingen hoog, de begane grond ingeruimd voor winkels en kleine bedrijfjes. In drie meter brede winkeltjes worden brommers gerepareerd, tegels gesneden, hekken gelast, banden geplakt, kozijnen vervaardigd, en grafstenen gebeiteld. Er zijn drukkerijtjes, bouwmarktjes, telefoonwinkels, schoonheidssalons, kappers, artsen, tandartsen en kliniekjes voor oogcorrectie. De tijdgeest van de periode na Mao, waarin ruimte kwam voor particulier bezit, bedrijfjes en handeltjes.
Sommige van de flats lijken alweer op de nominatie te staan gesloopt te worden.
De tijd van nu toont zich in een woud van kranen en nieuwe gebouwen, Woontorens van tien tot vijftien verdiepingen, met balkons, strak gepleisterd en geschilderd in nette pasteltinten. Als er winkelruimte onder is dan steekt die zich meters straatwaarts uit, omvat twee tot drie verdiepingen en is uitgevoerd in marmer of zwart natuursteen. De bovenste verdiepingen van de winkels zijn voorzien van metershoge nissen voor reclamedoeleinden. Hier geen ruimte voor mamma–pappawinkels maar voor zaken waar bekende merken worden verkocht, grote winkels vol goedkoop personeel en dure producten.
Tiangshui is een miniatuur van het veranderende China. Aan de kust zijn de ontwikkelingen sneller gegaan en rest voornamelijk het moderne. In het binnenland gaan dingen langzamer. Hier zijn nog verschillende fasen vertegenwoordigd, van de boeren die als eersten hun producten op een markt mochten verkopen tot het kapitaalkrachtige filiaalbedrijf.
Theo schrijft niet alleen reisverhalen. Hij maakt tijdens zijn reizen ook prachtige foto's. Die vind je op zijn website: Pictures.TheoMolenaar.nl
