Met meer dan achtduizend gebouwen van veertien verdiepingen of hoger heeft Hong Kong meer wolkenkrabbers dan welke stad ook ter wereld. Ter vergelijking: het zijn er bijna dubbel zoveel als New York. Een van de dichtsbevolkte plekken ter
De 15e Dalai Lama
Verre Avonturen
Terwijl ik vanaf het treinstation richting het 'Post Hotel' (ook daadwerkelijk een dochteronderneming van de posterijen) loop spreekt een Chinese jongeman van iets meer dan gemiddelde lengte me aan. Hij is mager, gekleed in een spijkerbroek en fleece trui en heeft een serieuze blik. Zijn openingszet is weinig origineel: ‘hello, where are you from’.
tekst
Theo Molenaar
Als ik vertel dat ik uit Nederland kom, kijkt hij me opmetend aan; ‘mensen uit Holland zijn erg lang, jij bent niet meer dan gemiddeld denk ik. Klopt dat?'. Hij pakt een notitieboekje met tussen allerlei aantekeningen wat namen: Klaas en Pieter, 1 meter 95 en 1 meter 89, Roland 1 meter 92, Carolien 1 meter 79.
Ik loop gevolgd door mijn zelfbenoemde metgezel de lobby van het Posthotel binnen en vraag naar een kamer. De jongeman groet de receptioniste en trekt zich in een hoekje terug terwijl ik de nodige formulieren invul. Hij volgt me als ik de trap op loop. ‘Ik ben gids en kan je helpen met van alles, treinkaartjes naar Lhasa, buskaarten, alles. Ik heb al veel mensen geholpen’ ‘Een poosje geleden nog Thomas Huti, die voor Lonely Planet werkt’ beweert hij. ‘Niet erg lang, maar spreekt goed Chinees’.
Voor de deur van mijn kamer geeft hij me een stenciltje met zijn naam en wat soorten dienstverlening. Zijn naam is Nui en als beroep heeft hij gids/vertaler vermeld. Het stenciltje bevat tripjes naar het driehonderd kilometer van Xining afgelegen Lake Kokonor, naar Takser, de geboorteplaats van de Dalai Lama, naar tempels, dorpen van minderheden en nog een rijtje mogelijkheden en aanbevolen combinaties.
Ik heb eigenlijk niets gepland voor die middag, dus ik bestudeer de uitstapjes en vraag zijn prijs. Die lijkt niet onredelijk. Ik kies voor een bezoek aan een zevenjarige levende Boeddha.
Even later zitten we in een bus op weg naar de twee tempels en het dorp. Nui vertelt iets over een dorp dat gesticht is door twee mensen die door de Mongolen niet geaccepteerd werden, uitgeweken zijn, en in deze streek zijn gaan wonen. Xining, dat historisch deel uitmaakte van de Tibetaanse provincie Amdo, ligt niet ver van Binnen Mongolië. Ooit was het driehonderd kilometer naar het westen gelegen Kokonor meer het halfweg punt tussen de Tibetaanse en de Mongoolse invloedssfeer. Het was aan dit meer dat de Mongoolse leider Athan Khan Sonam Gyatso, de leider van de Geelhoedensekte de titel Dalai Lama gaf, wat oceaan van wijsheid betekent. De titel ging postuum over op zijn voorgangers en zo werd Sonam Gyatso de derde Dalai Lama, de eerste die de titel bij leven voerde.
De bus stopt en we nemen een taxibusje. Het busje rijdt over een heuvel en stopt voor een snelle fotostop bij een meer dat ook als attractie in Nui’s folder is vermeld en rijdt door tot een miniscuul plaatsje bereikt wordt. Nui roept naar een oude Tibetaanse monnik die hij aan de overzijde ziet lopen. Hij groet Nui, loopt naar het busje en neemt plaats, mij vriendelijk toeknikkend. ‘Één van de leraren van de levende Boeddha’ verklaart Nui. Vervolgens begint hij te vertellen dat de Dalai Lama mensen uit de streek rond zijn geboortedorp Takser heeft verzocht zijn reïncarnatie te zoeken. En zo is de levende Boeddha gevonden. Een raar verhaal, want de Dalai Lama heeft verklaard niet te reïncarneren, en zou dat ook zeker niet doen op Chinees grondgebied. En bovendien leeft hij nog, wat geheel in tegenspraak is met het principe van reïncarnatie. Ik zeg Nui dat het ik het een vreemd verhaal vind en het eigenlijk niet kan geloven. Hij houdt echter vol dat het verhaal pas aan het licht is gekomen doordat volgelingen van de Dalai Lama uit Dharamsala de plaats in India waar hij in ballingschap leeft er bekendheid aan hebben gegeven. En de Chinezen steunen hem in de hoop dat 'een goede oplossing bereikt kan worden'.
We gaan een piepklein verlaten ogend kloostertje binnen. Een ondiep gebouw huisvest een paar Boeddhabeelden en op de veranda ervoor ligt een grote stapel zijden doeken. Het zijn khata’s, ceremoniële sjaals. Ernaast een felgekleurde speelgoedauto groot genoeg voor een kind van acht om in rond te rijden, Niu spreekt een monnik aan en regelt een audiëntie bij de reïncarnatie van de Dalai Lama, de toekomstige vijftiende. Ik moet dan wel een Euro doneren. En ik moet de levende Boeddha natuurlijk een katha aanbieden. Dat ik die niet bij me heb is niet echt een probleem; er wordt er één van de stapel gerecycled.
Niu wijst op een poortje; hiernaast is het kantoor van de levende Boeddha, voor hem gebouwd door de Chinese regering. Het blijkt een twee verdiepingen hoog bouwsel met een glazen gevel waarachter een veranda schuilgaat. Op de eerste verdieping is het kantoor van het kind. We lopen langs een kamer met oud ogende geschriften, Boeddhabeelden en wat felgekleurd plastic speelgoed. Aan het eind van de veranda zit het zevenjarige jongetje op een bankje met een dik kussen onder zich. Naast hem staat een monnik met een bevroren glimlach. De jongen heeft geen enkele uitdrukking op zijn gezicht. Ik reik hem de katha aan, gedrapeerd over mijn gestrekte armen, zoals het me is verteld. De monnik neemt hem van me over en legt hem op de grond. Hij gebaart dat ik moet gaan zitten en ik zak voorzichtig op een twintig centimeter hoog stoeltje met de beeltenis van Mickey Mouse er op. Ik vraag hoe lang de jongen per dag moet studeren en hoe lang hij al in dit klooster is. De vragen worden niet vertaald, maar de monnik weet te vertellen dat de jongen veel moest studeren en al een paar jaar in dit klooster verblijft. De monnik zegt iets in het Chinees tegen Niu en die meldt dat de audiëntie beëindigd is omdat de levende Boeddha het nu eenmaal erg druk heeft. Ik overhandig mijn donatie en we verlaten het vertrek. Al die tijd heeft de jongen geen spier vertrokken en steeds als een pop voor zich uitgestaard. Hij geeft een indruk af alsof hij niet echt leeft. Niet omdat hij een soort lege huls is die wacht tot de geest van zijn voorganger beschikbaar komt, maar omdat hij er in heeft berust geleefd te worden. Terwijl we de trap aflopen zie ik de monnik hem van de bank tillen en een kamer in dragen.
'Het eerste jaar kwamen zijn ouders iedere week en tot voor twee jaar geleden iedere maand. Nu komen ze nooit meer’ vertelt Niu terwijl we naar de auto lopen. ‘Ze zijn erg trots op hem, maar hij huilde iedere keer als ze weggingen; en wilde me ze mee naar huis. Als je het mij vraagt is hij een gevangene luidt zijn eindoordeel als we het kloostertje verlaten. Ik kan eigenlijk niet anders dan instemmend knikken.
Wie heb ik ontmoet? Dat het de opvolger van de huidige Dalai Lama is lijkt niet zeer onwaarschijnlijk. Het is vrij zeker een Tulku (reïncarnatie van een verlichte lama), dat is wel duidelijk. De rest van het verhaal zal een verzinsel van Nui zijn om zijn tripje meer cachet te geven. Maar goed, het was een leuk tripje en Nui is een aardige gids ook al ben ik niet lang genoeg voor in zijn boekje.
