Dipo, van meisje tot vrouw in Ghana

Verre Avonturen

Vrouwen van de Krobo stam dansen en zingen uitbundig. Er wordt ook gedronken, de ontlading is groot. Dipo, de ceremonie waar jonge meisjes aan hebben meegedaan zit er op. De mannelijke leden van de stam heb ik het hele weekend nauwelijks gezien, maar nu komen ze kijken hoe het met de “nieuwe” vrouwen gaat. Fantastisch om dit ritueel, na een maandenlange zoektocht, als enige toerist mee te mogen maken.

tekst Ronnie Dankelman

Door het fotoboek “African Ceremonies” van Angela Fisher en Carol Beckwith raak ik geïnspireerd om een Dipo ceremonie in Ghana mee te maken. Dipo is de viering van vrouwelijkheid en vruchtbaarheid onder bescherming van de aardegodin Nene Kloweki. Deze ceremonie vindt al sinds de elfde eeuw plaats. De ceremonie begint met de ontvangst van de Krobo-meisjes, waarbij zij moeten verklaren dat ze de waarheid spreken en dat ze niet met iemand naar bed zijn geweest. Als dat wel het geval zou zijn, dan worden ze verstoten, want het is een schande om met iemand naar bed te gaan voordat je Dipo hebt gedaan. Voorheen was de gemiddelde leeftijd van de meisjes die deelnamen veertien tot zestien jaar, tegenwoordig zijn er al meisjes van vier die meedoen, om maar te voorkomen dat ze geen maagd meer zijn als ze aan deze ceremonie deelnemen.

Mijn zoektocht naar Dipo is een hele klus. Het enige wat ik weet, is dat de ceremonie elk jaar ergens in april of mei zal plaatsvinden in één of meerdere dorpen waar de Krobo leven, in een gebied zo'n 70 kilometer ten noorden van Accra, de hoofdstad van Ghana. Ik heb contact via internet met mensen die de ceremonie in het verleden meegemaakt hebben. Zij weten helaas ook niet meer dan dat ik weet. Ik mail met de ambassade en met toeristenbureaus in Accra, maar van beide krijg ik nooit een reactie. Ik ga sowieso naar Ghana en besluit om daar mijn zoektocht voort te zetten. In Accra ga ik naar een toeristenbureau. Daar staat Dipo wel aangegeven als toeristische attractie, maar beide medewerksters weten niet waar en wanneer het plaats zal vinden. Ik bel met restaurants en hotels in dorpen waar Krobo wonen, maar ook zij kunnen mij niet verder helpen. Begin april word ik gebeld door een Krobo vrouw met de mededeling dat ik de volgende dag naar Somanya moet gaan, want daar zal de Dipo ceremonie plaatsvinden.

Ik regel meteen een hotel en neem een taxi naar Somanya. Eenmaal daar aangekomen blijkt dat het een behoorlijk uitgestrekte plaats is. Ik vraag me af of ik er ooit achter kom waar Dipo precies gevierd wordt. Bij het hotel aangekomen loop ik naar de receptie, terwijl ik op de achtergrond gezang hoor. Volgens de receptioniste moet ik maar op het geluid afgaan. Ze zegt dat daar Dipo plaatsvindt en dat ik gerust mag kijken. Wat een mazzel! Ik leg mijn tas in de hotelkamer en vijf minuten later sta ik op een binnenplaats naast het hotel.

Op de binnenplaats oefenen dertien meisjes een dans en zorgen oudere vrouwen voor eten. Ik ben van harte welkom en word verzocht om op een bankje plaats te nemen. Gelukkig praten ze een beetje Engels, zodat we redelijk met elkaar kunnen communiceren. De vrouwen leggen uit wat de meisjes allemaal moeten ondergaan. De meisjes leren hoe ze op een traditionele manier eten moeten bereiden. Dat symboliseert hun initiatie in het koken en andere vrouwelijke plichten. Tijdens de ceremonie mogen de meisjes niet in de spiegel kijken en is het verboden te giechelen of dwaas gedrag te vertonen. De meisjes worden bijna helemaal kaal geschoren, op een cirkel op het achterhoofd na. Ze gaan naar de rivier waar ze een ritueel bad ondergaan: een reinigingsritueel om het lichaam en de geest te reinigen. Daarbij krijgen ze uitleg over hoe ze kleren en zichzelf moeten wassen. Een paar oudere mannen komen even polshoogte nemen en geven mij alle ruimte om foto's te maken. Na een paar uur ga ik terug naar het hotel met een uitnodiging op zak om het hoogtepunt van Dipo mee te maken, het ritueel bij de heilige steen Tekpete. Deze verwijst naar een legendarische heilige steen die de Krobo van de berg droegen toen de Britten in de negentiende eeuw de Krobo van hun oorspronkelijke verblijfplaats verdreven. Ik ben heel erg benieuwd naar morgen.

De volgende ochtend word ik vroeg wakker, want ik wil niets missen van het vervolg van de ceremonie. Het is niet precies duidelijk hoe laat het ritueel plaatsvindt, er werd acht uur gezegd. Ik ben dus al om zeven uur aanwezig. Er is nog helemaal niets van Dipo te merken en ik hoor wel vijf verschillende tijdstippen. Na eindeloos wachten begint om half drie 's middags het ritueel. De meisjes worden prachtig aangekleed, ze krijgen kralenkettingen om hun middel, versieringen op hun lichaam, een witte hoofddoek om, een blaadje in hun mond en een stok in hun hand. Daarna gaan de meisjes – begeleid door vrouwelijke familieleden – in een processie naar de heilige steen. Bij die processie mag ik aanwezig zijn, maar bij het ritueel bij de steen helaas niet. Het schijnt dat als de meisjes drie keer op de steen gaan zitten, dat ze vanaf dat moment vrouw zijn. Daarna worden ze op de rug van een verwant rennend naar het ceremoniehuis gebracht. Daar komt een priester en worden de meisjes gezegend, de hoofddoek gaat af, het laatste stukje hoofdhaar wordt weggeschoren, het blaadje halen ze uit hun mond en er is muziek. Na de zegening dansen de oudere vrouwen en krijgen de jonge vrouwen wat te eten. Hierna krijgen ze een hoed op en moeten ze dansen. Twee aan twee dansen ze, terwijl de rest toekijkt. Vroeger kregen ze een litteken als bewijs dat ze aan Dipo hadden deelgenomen, tegenwoordig volstaat een foto van de lokale fotograaf. Zo blijft de herinnering aan de ceremonie bestaan.

Het valt niet om afscheid te nemen van deze gastvrije mensen. Het was een onvergetelijke ervaring voor mij…

Ronnie heeft ook een eigen website waar hij al zijn reizen en foto's publiceert: www.imaginative.nl


Inspiratie voor Ghana

Verre Avonturen

Een bezoek aan de beroemde moskee in Larabanga staat op het programma van elke georganiseerde reis die het noorden van Ghana aandoet. Een kort bezoekje aan ‘de magische steen’ vlak in de buurt, staat ongetwijfeld op geen enkel programm

Lees Meer Door: Jan Boonstra

Verre Avonturen

Jan Boonstra zoekt in het reisverhaal Mosesvogels naar wat Ghana Afrikaans maakt. De reis begint in Aburi en eindigt in Accra. Tijdens de rondreis moet hij met een notitieblok en een pen op schoot hebben gezeten, want het relaas is enorm gedetaill

Lees Meer Door: Sigrid Huisman

Verre Avonturen

Een bezoek aan het Saint George-fort in Elmina is een must, vrijwel elke georganiseerde reis naar Ghana heeft een bezoek aan een slavenfort in het programma opgenomen. Een wandeling is zeer de moeite waard.

Lees Meer Door: Jan Boonstra

Verre Avonturen

Vrouwen van de Krobo stam dansen en zingen uitbundig. Er wordt ook gedronken, de ontlading is groot. Dipo, de ceremonie waar jonge meisjes aan hebben meegedaan zit er op. De mannelijke leden van de stam heb ik het hele weekend nauwelijks gezien, m

Lees Meer Door: Ronnie Dankelman

Reisorganisaties Ghana

Reizen naar Ghana

Prijs: €0 - €10000
Dagen: 0 - 30

Rondreizen

Rondreis Ghana, Togo en Benin

Tijdens deze rondreis door Ghana, Togo en Benin maak je kennis met vele bijzondere culturen, geloven en natuurlijk de mysterieuze Voodoo die West-Afrika rijk is. Ghana is één grote kleurrijke culturele lappendeken klaar om ontdekt te worden. Op som

Land : Ghana
Aanbieder : Sawadee
prijs vanaf : 2398.00
Lees Meer

Groepsreizen

Rondreis GHANA - 15 dagen; Slavenforten en heilige apen

Wildparken, watervallen, cacaoplantages, een prachtige kust met palmenstranden, oude slavenforten, een goedlachse bevolking en levendige steden. Dit ontdek je allemaal tijdens je reis naar het Engelstalige Ghana. Hoe meer je naar het platteland reist

Land : GHANA
Aanbieder : Koningaap
prijs vanaf : 2145.00
reisduur : 15
Lees Meer

Reisboeken en gidsen over Ghana

Reisverhalen

Reisverhaal Ghana... een reis op het ritme van de drums | Ada Rosman

Samen met haar echtgenoot reist de auteur door Ghana. Een land met historische banden met Nederland. Eeuwen geleden zijn miljoenen Afrikanen als slaven verscheept, via één van de vele Hollandse slavenforten aan de kust, naar onder andere Amerika

Land : Ghana
Aanbieder : DeZwerver
prijs vanaf : 17.50
Lees Meer

Reisgidsen

Reisgids Ghana | Bradt

Er bestaat geen Lonely Planet van Ghana. Daarom vermelden wij de enige goede gids van Ghana, die van Bradt Guides. Voor Afrikaanse landen net zo goed, zo niet beter dan de Planet. Beduidend soberder uitgevoerd, maar ook met veel informatie voor bac

Land : Ghana
Aanbieder : DeZwerver
prijs vanaf : 24.95
Lees Meer

Reisverhalen

Reisverhaal Mosesvogels - Een rondreis door Ghana | Jan Boonstra

Amper een paar uur in Ghana vraagt Jan Boonstra zich af wat het zoveelste Afrikaanse land dat hij bezoekt zo 'typisch Afrika' maakt. Zijn het de vrouwen met de kinderen op de rug en de bagage op het hoofd? De Bijbelse kreten op de gevels in het zui

Land : Ghana
Aanbieder : DeZwerver
prijs vanaf : 21.50
Lees Meer

Reisverhalen

Reisverhaal Dansend gras in de Savanne | Elmar

Wie zich aan een fietstocht van Nederland naar Ghana waagt kan problemen verwachten met de watervoorziening. In Frankrijk valt er veel te veel, in West-Afrika is er veel te weinig, zodat de begeleiding rantsoenen instelt. Na het Marokkaanse Fès is

Land : Ghana
Aanbieder : DeZwerver
prijs vanaf : 17.50
Lees Meer

Reisverhalen

Reisverhaal Het Weerzien | Anneloes Dekker

Kleurrijk Afrika geïllustreerd in nieuw reisverslag ‘Het Weerzien’ Met de titel ‘Het Weerzien’ is een humoristisch en avontuurlijk reisverslag in boekvorm uitgebracht door Anneloes Dekker uit het Brabantse Megen. Het boek geeft een kleu

Land : Ghana
Aanbieder : DeZwerver
prijs vanaf : 20.45
Lees Meer

Wegenkaarten

Wegenkaart - landkaart Ghana | ITMB

Een degelijke kaart met aanduidingen van o.a. nationale parken, vliegveld, benzinepomp, dirt-roads en kleine plattegrond van hoofdstad. Als overzichtskaart goed te gebruiken. Folded road and travel map in color. Scale 1:500,000. Distinguishes roa

Land : Ghana
Aanbieder : DeZwerver
prijs vanaf : 11.75
Lees Meer

Woordenboeken & Taalgidsen

Woordenboek Kauderwelsch Twi für Ghana - Wort für Wort | Reise Know-How Verlag

Twi (sprich „Tschi“), genauer das Asante-Twi, ist eine Sprache des Kwa-Zweiges der west-sudanesischen Untergruppe der Niger-Kongo Sprachfamilie. Sie wird von ca. 6 Mio. Menschen im westafrikanischen Ghana mit seinen insg. ca. 19 Mio. Einwohnern

Land : Ghana
Aanbieder : DeZwerver
prijs vanaf : 11.50
Lees Meer

Wegenkaarten

Wegenkaart - landkaart Ghana - Togo | Reise Know-How Verlag

Tweetalige kaart (Engels en Duits). Door ingetekende lengte- en breedtegraden is het gebruik van GPS mogelijk. Met hoogtelijnen en uitgebreid wegennetwerk: daarnaast worden ook de afstanden tussen belangrijke plaatsen duidelijk leesbaar weergegeven

Land : Ghana
Aanbieder : DeZwerver
prijs vanaf : 11.50
Lees Meer

Wegenkaarten

Wegenkaart - landkaart Accra & Ghana zuid | ITMB

Ghana was the first African colony to become an independent nation, in 1957. It may not be the largest, most populous, or richest country on the continent, but it is one of the best-managed and prosperous democracies. One seldom hears about Ghana o

Land : Ghana
Aanbieder : DeZwerver
prijs vanaf : 11.95
Lees Meer

Reisgidsen

Reisgids Culture Smart! Ghana | Kuperard

De Cultuur Bewust!-gids geeft toeristen en zakenlieden belangrijke informatie met betrekking tot de cultuur van alledag in het land van bestemming. Anders dan in de gebruikelijke reisgidsen wordt de lezer in deze reeks bijgespijkerd op het gebied v

Land : Ghana
Aanbieder : DeZwerver
prijs vanaf : 12.50
Lees Meer

Vogelgidsen

Vogelgids Birds of Ghana | Bloomsbury

Ghana is one of the most accessible countries in Western Africa and is rapidly becoming a top tourist destination. This dedicated country field guide uses illustrations from the acclaimed Birds of Western Africa, which have been recomposed into a n

Land : Ghana
Aanbieder : DeZwerver
prijs vanaf : 40.95
Lees Meer