Ballonvaren over de Alpen

Reportages

Jaarlijks wordt in het Tannheimer Tal in Tirol een groot internationaal ballonfestival gehouden. Het oogde op de foto’s al kleurrijk, al die grote gekleurde ballonnen tegen de blauwe hemel, dus ik ging graag in op de uitnodiging het bij te wonen.

tekst Theo Molenaar

Als niet-wintersporter kom ik eigenlijk nooit in de winter in de Alpen en ik ken het landschap dat zich gedurende de rit vanaf het vliegveld van Munchen ontvouwt eigenlijk alleen van de televisie of uit bladen. 

Het duurt even voor ik doorkrijg wat het is dat het al op de snelweg zo anders maakt dan een besneeuwd Nederland. Het zijn de kleuren; de diepgroene tinten van naaldbossen in combinatie met een breekbaar blauwe lucht. Een lage maar felle zon maakt het mooi rustgevende landschap compleet. Op het groen ligt een laag sneeuw en na iedere bocht laat het berglandschap een nieuw gezicht zien. De eindbestemming van deze rit ligt in een langgerekt dal met kleine dorpjes, ieder met een kerkje waarvan de toren een beetje Russisch orthodox aandoet. Nu al enthousiast? Vindt hier prijzen van een trip naar Oostenrijk. 

Avondgloed

Die avond wordt een Balloon Night Glow gehouden in het dorp Schattwald. Vijf ballonnen op een rij in het duister. Door een stoot vuur uit de branders verandert zo'n ballon in een enorme gekleurde gloeilamp. Het is een lichtshow op muziek varierend van klassiek tot disco. Zo'n voorstelling wordt een aantal keren gedurende het festival uitgevoerd, steeds in een ander dorp. Het is een leuk gezicht en de kou is een mooie aanleiding om een Gluhwijn te bestellen bij één van de kraampjes.

 

Ochtendsluiers

De volgende dag is het tijd om op te stijgen. Maar niet voordat de zaken georganiseerd worden. In zo'n typisch vergaderzaaltje met witte systeemplafonds wordt een briefing gehouden. Windrichting, verwachtingen ten aanzien van sneeuwval en veranderende weersomstandigheden. Het is een aangenaam rommelige bespreking, met veel kwinkslagen en grappen over en weer. Veel mensen kennen elkaar, het is een wereldje van individualisten met een groepsgevoel, een beetje een gilde of broederschap. De voorzitter van de vergadering regelt ter plekke met welke ballons ons kleine groepje journalisten meevliegt en wie er nog plekken over hebben voor andere gasten. Hoewel de meesten hier zijn voor hun eigen plezier en dat van meegenomen vrienden, is het ook voor buitenstaanders, tegen betaling, mogelijk mee te gaan. Serieus wordt de briefing als de windsnelheden, die heel internationaal in knopen worden uitgedrukt, en de weersomstandigheden aan bod komen.   

Er hangt een dunne bewolking als we op het veldje aankomen van waar we gaan opstijgen. Er liggen ballons van verschillende formaten en fabrikaat al is er een zekere standaardisatie in de opzet. Aan een rieten mand worden op staven de twee branders bevestigd en aangesloten, waarna de mand bevestig wordt aan de vele meters lange ballon die in het gras is uitgestrekt. Met een forse gemotoriseerde ventilator wordt lucht in de ballon geblazen, terwijl de opening door bemanning, gasten en vrijwilligers wordt opengehouden. Langzaam krijgt de ballon de vorm van een wat platte courgette.

 

Zodra de mond van de ballon groot genoeg is worden stoten gas gegeven. De twee branders, die verbonden zijn met vier cilinders die in de hoeken van de mand bevestigd zijn, hebben ieder een capaciteit van 3600 calorieën vermeldt Georg, onze gastheer, met de trots van de echte liefhebber. Per seconde verbranden ze 1 liter propaangas. Als de warme lucht de kans krijgt op te stijgen richt de ballon zich verrassend snel op. We moeten in de mand plaatsnemen als tegengewicht, terwijl enkele omstanders helpen de ballon op de grond te houden. Ze laten los, nog een burst en we stijgen langzaam en vooral stil op. De details van de bodem verdwijnen en worden vervangen door huizen en auto's als alles kleiner wordt. 

 

Middagsneeuw

Ik had verwacht dat alle ballonnen eenzelfde kant op zouden drijven, maar al spoedig zien we overal om ons heen ballonnen. Op verschillende hoogtes en verschillende kanten op drijvend. De richting hangt natuurlijk af van de wind en die weer van de hoogte en het tijdstip. Het waait niet hard, dus er is stilte tussen de uitbarstingen van de branders. We varen langzaam over het dal, en hebben ruim de tijd om van het uitzicht te genieten. Georg vertelt dat er nu een festival is, maar dat er ook buiten die tijd en gelijktijdig elders ballon wordt gevaren boven de Alpen.

Op een navigator zijn hoogte, snelheid, luchtdruk en temperatuur te zien. We stijgen naar meer dan 3400 meter, gemeten ten opzichte van zeeniveau. Tijdens de instructie was gezegd de bergkammen ruim en vlak te nemen in verband met valwinden en dat is ook wat nu gebeurt. Ver onder ons zweeft een rode ballon over een dorp. De ondergrond bestaat voornamelijk uit de kleuren dennengroen en sneeuwwit. Als we wat hoger komen, het zachtjes begint te sneeuwen en de luchten grijzer worden veranderen de kleuren van het landschap onder ons en van de verdergelegen bergkammen steeds meer in het zwart wit van oude barietprints. Georg laat de ballon een paar keer 360 graden draaien zodat we van het uitzicht kunnen genieten als van een langerekt bewegend panorama.

 

We passeren een lichtstraal die door een gat in de bewolking schijnt. De dunne, zacht dwarrelende poedersneeuw wordt een dansende pilaar van lichtdeeltjes, een fascinerend gezicht. Maar het wordt ook donkerder in de verte en onze tijd zit er alweer bijna op. Zaak een landingsplek te zoeken. Door stoten hete lucht af te wisselen met het een stukje openen van het doek is de ballon verbazingwekkend bestuurbaar. We zweven over boomtoppen, komen weer iets omhoog om een schuur te vermijden en landen met een nauwelijks voelbaar schokje. Dat is ook wel eens anders, want tevoren werden we zeer goed geinstrueerd hoe te staan, hoe ons vast te houden en hoe een eventuele klap op te vangen. We staan keurig op een paar meter van de doorgaande weg, waar onze chauffeur al heen is gestuurd. De leeggelopen ballon kan in een grote zak die op een miniatuur rupsvoertuig staat en vervolgens samen met de mand in de aanhanger. 

De vaart werd mogelijk gemaakt door het Tannheimer Tal, het Tiroler toeristenbureau en Visit Tirol Ook naar Oostenrijk? Onder andere Kras biedt reizen aan.