Oog in oog met Astrid Lindgren in Småland

Reportages

Wie aan Zweden denkt, denkt aan knäckebröd, IKEA en… Astrid Lindgren. Haar geesteskinderen, zoals Pippi Langkous en Michiel van de Hazelhoeve, gingen de hele wereld over. Maar nergens komen ze zo dichtbij als in Småland, waar Astrid opgroeide en net als haar personages speelde tot ze er bijna bij neerviel.

tekst Sandra van Bijsterveld

Vimmerby

Vimmerby is een bedevaartsoord voor fans van Astrid Lindgren. Hier groeide ze op en werd ze naast haar ouders begraven. In haar boeken is Vimmerby de plek waar superdetective Kalle Blomkvist rondspeurde, Michiel naar de jaarmarkt ging en Pippi de snoepwinkel bijna leeg kocht. Welke plekken Astrid nog meer inspireerden, zullen we nooit precies weten. Maar het is wel leuk om Vimmerby eens door haar ogen te bekijken tijdens een wandeling door het centrum.

Astrid Lindgrens Värld

In dit familiepretpark in Vimmerby, dat vaak kortweg ALV wordt genoemd, draait alles om spelen. Acteurs spelen verhalen na op de podia en kinderen kunnen eindeloos spelen in de speeltuinen. De grens tussen spel en werkelijkheid lijkt hier niet te bestaan: na elk toneelstuk blijven de acteurs in hun rol en nodigen de kinderen uit om samen verder te komen spelen.

Astrid Lindgrens Näs

Vlak bij Astrid Lindgrens Värld en het centrum van Vimmerby ligt de plek waar Astrid Lindgren opgroeide: Näs. Wat ze hier in haar jeugd meemaakte, spelend op de boerderij of luisterend naar de verhalen van de keukenmeid, vind je terug in haar boeken. Zo werd de ‘uilenboom’ in de tuin later de limonadeboom bij Villa Kakelbont en heeft de houtschuur een plek gekregen in de verhalen over Michiel van de Hazelhoeve. De expositie Hela Världens Astrid Lindgren laat zien hoe Astrid opgroeide van het meisje dat hier speelde tot een wereldberoemd schrijfster.

Het aanzoek van Samuel August

Bij de kerk van Vimmerby staat een bijzonder bankje. Dit is de plek waar Astrids vader, Samuel August, zijn huwelijksaanzoek deed aan haar moeder Hanna. Hoe dat ging, is naast het bankje te lezen. In elk geval trouwden ze in de kerk van Pelarne en vestigden zich in Näs, waar Astrid opgroeide in hun liefdevolle gezin.

Standbeeld van Astrid Lindgren

Dit beeld van Astrid Lindgren is een van de meest gefotografeerde plekken in Vimmerby. Je vindt de tafel waaraan Astrid achter haar typemachine zit op de grote markt (Stortorget) in Vimmerby.

Bolderburen (Sevedstorp)

Sevedstorp, waar Samuel August opgroeide, stond model voor Astrid Lindgrens verhalen over Bullerbyn, oftewel Bolderburen. Later, in 1986 en 1987, werden hier de films over Bolderburen opgenomen. De drie boerderijen waarin de kinderen van Bolderburen woonden, zijn nog steeds duidelijk herkenbaar.

De Hazelhoeve (Gibberyd)

Tot 1970 was het bij Rumskulla gelegen Gibberyd een gewone boerderij, die behalve de nabijheid van Vimmerby niets met Astrid Lindgren te maken had. Maar filmmakers zagen er de perfecte locatie in voor de buitenopnames van de films over Michiel, die in het Zweeds trouwens Emil heet. Zo werd Gibberyd Katthult, in Nederland beter bekend als de Hazelhoeve. Hier vind je onder andere Michiels houtschuur, waar hij werd opgesloten als hij weer eens ondeugend was geweest, en de vlaggenmast waarin hij zijn zusje ophees.

Mariannelund

Mariannelund moet niet ver van de Hazelhoeve hebben gelegen, want toen Michiel zijn zusje in de vlaggenmast hees, vroeg hij haar of ze Mariannelund daarboven kon zien liggen. In een ander verhaal komt Michiel zelf in Mariannelund terecht. Als hij de soepterrine wil uitlikken, komt hij muurvast te zitten met zijn hoofd. Uiteindelijk moet de dokter in Mariannelund eraan te pas komen om Michiel te bevrijden. Veel hoeft hij daar niet voor te doen: in de spreekkamer maakt Michiel een buiging voor de dokter en slaat daarbij met de soepterrine tegen het bureau, zodat die in stukken op de grond valt.
Vanaf 1971 zijn in Mariannelund drie jaar lang opnames gemaakt voor drie films over Michiel. Sindsdien wordt Mariannelund ook wel Barnfilmbyn genoemd: Kinderfilmdorp. Op www.barnfilmbyn.se (onder ‘Inspelningsplatserna’) staat een uitgebreid overzicht van alle opnamelocaties.

Barnfilmbyhuset

In Barnfilmbyhuset in Mariannelund kun je meer te weten komen over de Hazelhoeve, Bolderburen en andere filmlocaties in en rond Vimmerby. Hier ga je terug in de tijd naar de jaren zeventig, toen de films zijn gemaakt, en het begin van de twintigste eeuw, de tijd waarin de verhalen zich afspelen. Barnfilmbyhuset is een voorproefje van ‘Filmernas hus’, dat in 2016 in Mariannelund wordt geopend.

Fietsroutes

Fietsen in Astrid Lindgrens voetsporen kan ook. De route ‘Cykla i Astrid Lindgrens Fotspår’ is 73 kilometer lang en loopt van Vimmerby via Storebro, Vena, Hultsfred, Lönneberga en Pelarne weer naar Vimmerby. Een andere route, Astrid Lindgrens leden, is een stuk langer: 216 kilometer van Jönköping via Mariannelund, Rumskulla en Vimmerby naar Västervik aan de oostkust. De route is herkenbaar aan rechthoekige witte bordjes.

Goed voorbereid op pad

Hoe meer je weet over het leven van Astrid Lindgren en haar personages, hoe leuker een bezoek aan Vimmerby en omgeving wordt. Het is dus een goed idee om van tevoren veel over ze te lezen. Er bestaan ook verfilmingen van de boeken van Astrid Lindgren. Niet alleen over Pippi en Michiel, maar ook over bijvoorbeeld Madieke van het rode huis, Rasmus en de landloper, Karlsson van het dak en de kinderen van het eiland Zeekraai. Heerlijk om te kijken op donkere winteravonden, als voorbereiding op de lange zomerdagen in Småland.