Bali, Flores, Java en dan misschien nog Sumatra of Sulawesi voor wat avontuur. De meeste mensen kiezen bij een reis naar Indonesië voor een van deze bestemmingen. Kalimantan, of het Indonesische deel van Borneo, is een hidden gem in Indonesië. Lees
Trekking door regenwoud NP Manusela in de Molukken
Verre Avonturen
Een meerdaagse trekking door het regenwoud van National Park Manusela is een droom voor iedereen die van de natuur houdt. Neem een flexibele instelling én een goede conditie mee naar de Molukken en reis mee. Verslag vanuit alle tinten groen, die reiken tot in de wolken!
tekst
Fleur Besters
foto's
Joep Kolijn
Video
Joep Kolijn
- National Park Manusela (VIDEO)
- Voorbereiding trekking regenwoud Molukken
- Lokale gidsen tijdens je Indonesië reis
- Vier tot zes uur wandelen per dag
- Zelfgemaakte shelter in het regenwoud
- Slapen op boomtakken en varens
- Eten in het regenwoud
- Trekking met kinderen in de Molukken
- Reizen naar de Molukken praktisch
Reizen naar de Molukken is al een flinke expeditie tijdens je vakantie in Indonesië. Je hebt vanuit Nederland minimaal twee of drie vluchten nodig om er te komen. Maar wil je echt off the beaten track reizen? Neem dan vanuit Ambon de ferry naar Seram. Hier reis je nog een halve dag per auto en dan sta je aan de randen van het National Park Manusela.
Dit is het immense regenwoud waar je kaketoes en koeskoes kan spotten, maar waar je vooral echt in de natuur kan verdwijnen. Neem een lokale ranger mee, want je vindt hier zelf de weg nooit meer terug! En ja, je kan dit ook met je kinderen doen. Want ook als je gewoon een gave trekking wil maken, een ‘hippe’ digital detox zoekt, je kinderen dol zijn op hiken en kamperen, in alle gevallen is dit regenwoud op de Molukken zeker een plek waar je wil zijn tijdens je rondreis in Indonesië.
National Park Manusela (VIDEO)
Gigantische bomen, waar je zelfs met zes mensen niet omheen past. Overal waar je kijkt, en loopt, groeit iets. Het Nationaal Park Manusela op de Molukken is een must do voor zowel échte natuurliefhebbers als stoere reizigers die zin hebben in avontuur. Hier groeien zeldzame orchideeën en komen speciale boom- en diersoorten voor. De Australische en Aziatische flora en fauna komen hier namelijk samen. Je ziet - en hoort zeker - vogels als de Molukken-kakatoe en papegaaien. Maar je kan ook vleermuizen of de schattige koeskoezen spotten in dit regenwoud.
Spannende dieren Manusela
Er zijn trouwens geen gevaarlijke dieren in het regenwoud. Pythons komen voor, maar zijn niet giftig. Reisbijbel zag er geen, de chauffeur die ons afzette in Sawai moest op de terugweg wel een kwartiertje met zijn auto wachten toen er in het donker een meterslang exemplaar de weg overstak. Dus ja, je kan een slang tegenkomen. Ander glibberig ongemak? Bloedzuigers. Maar die zijn onschuldig hier, ze brengen geen ziektes over. Je trekt ze van je huid, speciale voorzorgsmaatregelen zijn niet echt nodig.
Ook komen herten en varkens voor. Spinnen tref je in allerlei soorten en maten, net als mieren, kevers en ander klein spul. Neem zeker een verrekijker mee, want de aanblik van een koeskoes met opgekruld staartje op een tak tientallen meters hoog, die vergeet je nooit meer! Van de kasuarissen - een soort loopvogels - tref je waarschijnlijk vooral de uitwerpselen aan op je hike. Zeker als je met kinderen reist, is spotten van dieren trouwens een kwestie van het maken van goede afspraken. Stilte is dan namelijk wel handig...!
Tip van Reisbijbel: "In deze regio gelooft de plaatselijke bevolking van oudsher in animisme. Ze vereren ook voorouderlijke geesten, die kunnen wonen in een grote boom, compleet bos of stenen. Ook in NP Manusela zouden zulke geesten leven. Om toestemming te vragen en bescherming, moet je de eerste keer dat je het gebied betreedt een stukje boom dragen. Ranger Sunny maakte voor ons armbandjes van deze boomsoort (zie foto) zodat we het NP veilig konden betreden!"
Voorbereiding trekking regenwoud Molukken
Een meerdaagse trekking in de Molukken is geen wandeling over de Veluwe, dat had je waarschijnlijk zelf ook al bedacht. Het vraagt dus om een goede voorbereiding, maar gelukkig nemen je lokale gidsen het meeste werk uit handen. In alle eerlijkheid, er zijn weinig mensen die hier een meerdaagse trekking door het regenwoud maken, maar daar moet zeker verandering in komen! Dit is een ervaring die je zeker uniek mag noemen.
Zelf meenemen op trekking
Er zijn een aantal dingen die je zelf mee moet nemen op de trekking in het regenwoud. Bedenk dat je je eigen bagage draagt, dus neem zo min mogelijk mee. Goede schoenen zijn een must, kies schoenen waarmee je ook veelvuldig door rivieren kan waden. Reisbijbel gebruikt al jaren trailschoenen van Decathlon. Voor vijftig tot zeventig euro heb je prima schoenen, die niet vervelend aanvoelen als ze nat zijn. Neem zeker geen zware bergschoenen mee, daar heb je alleen maar last van!
Waterfilter
Daarnaast is een waterfilter erg handig. Hiermee filter je het water uit de rivier tot drinkwater. Je komt immers twee dagen geen andere mensen tegen, laat staan een winkel. Je gidsen kunnen ook water voor je koken, zodat je dat afgekoeld kan drinken uit je drinkfles. Meteen een mooie no plastic waste bijdrage!
Een klamboe is een veilig idee, Deet en een EHBO-setje zijn een must. Opblaas-kussentjes zijn ook fijn. Je hoeft trouwens geen dure, speciale merken te kopen voor dit soort reisartikelen. Reisbijbel shopt het meeste van dit spul budget bij Kruidvat en Decathlon en scoorde voor vier euro een prima handzaam reis ehbo-setje bij de Lidl.
Sneldrogende kleding
Je spullen drogen in het regenwoud door de vochtigheidsgraad uiteraard amper, zeker in de Nederlandse zomer. Dat is regenseizoen in de Molukken. Een sneldrogende afritsbroek is dus ideaal. Zelfs de reizende pubers van Reisbijbel zetten hier hun principes voor opzij. Neem per twee personen ook een sneldrogend handdoekje mee en een stukje zeep. Echt wassen lukt toch niet, je wast jezelf in de rivier.
Poncho
En zeker als je in het regenseizoen reist: een poncho! Wij hadden stevige poncho's meegenomen, die meteen ook dienst deden als schuilplekje om te plassen en 's nachts wat extra warmte gaven bij het slapen! Maar je kan ook wegwerpponcho's meenemen. Neem er wat extra mee voor je gidsen en de dragers, die hebben zoiets vaak niet en zijn er zeker blij mee!
Lokale gidsen tijdens je Indonesië reis
Een trekking in de Molukken maak je niet zonder een lokale gids. Via Tari Travel, een reisbureau in Indonesië met ook een Nederlandssprekende collega, kan je je trekking in het regenwoud regelen. Je gaat dan mee met het team van Victor, alias 'Victor Holland'. Deze Molukker is helemaal gek van Nederland, terwijl hij er verder geen band mee heeft, extra leuk dus. Hij woont deels in Ambon en deels in Seram, waar zijn vrouw lesgeeft op de middelbare school.
Lokale kennis
Victor heeft op alle plekken die je bezoekt lokale mensen waarmee hij samenwerkt. Een veilig gevoel, want de kennis van de natuur is enorm belangrijk. Als er onderweg iets gebeurt, zijn zij diegenen die dat moeten oplossen. Je hebt bijvoorbeeld geen bereik met je telefoon. Dikke kans dat ranger Sunny met je mee op pad gaat. Een boomlange ranger uit Sawai, sterk als een beer. In noodgevallen draagt hij zelfs reizigers op zijn rug naar de bewoonde wereld, heeft Victor al ervaren. Twee dragers complementeren het team. Zij nemen het dekzeil mee waar de schuilhut van wordt gemaakt, tien kilo rijst, potten en pannen, maar ook wat groenten en koffie en thee!
Sunny en zijn team vingen vroeger, toen dat nog mocht, vogels als de kaketoe en papegaai in National Park Manusela. Nu hebben ze nog een 'moestuin' in het regenwoud en ze kennen het gebied als geen ander. Om de vogels te vangen moesten ze eerst een stuk het woud inlopen, om daarna tientallen meters hoog in de bomen een val te zetten. Weer terug op de grond maakten ze met materialen uit de natuur en shelter en 's ochtends konden ze weer terug om te kijken of ze iets hadden gevangen. Die vogels gingen dan naar Java, of nog verder: Europa!
Kennis van de natuur
Gelukkig is dat nu verboden, de vogels blijven waar ze horen en Sunny is een van die rangers die zonder navigatie of kompas de weg vinden in het regenwoud én nu avontuurlijke reizigers meenemen. De een loopt op slippers, de ander op oude regenlaarzen en de derde op blote voeten. Het is fascinerend om te ervaren hoe deze Indonesiers zich aanpassen aan de natuur en zoveel kennis hebben opgebouwd van de planten en dieren. En zoals verteld: Indonesiërs zijn dol op kinderen, dus als je met je gezin reist, hoef je zeker niet bang te zijn dat de kinderen tot last zijn!
Vier tot zes uur wandelen per dag
Als je gids zegt dat het een uur of twee wandelen is, dan kan je daar doorgaans wel de helft bij optellen. Niet alleen lopen wij niet zo snel als zijzelf, ze proberen het altijd zo fijn mogelijk voor je te maken en zullen een afstand dus altijd een beetje downsizen. Voor een trekking als deze in NP Manusela heb je zeker een goede conditie nodig. Kinderen die veel sporten en fietsen, kunnen het tempo prima aan.
Volwassenen hebben naast een flexibele instelling, ook wat spieren nodig. Er is geen pad, dus je baant jezelf met je rugzak een weg door het woud, er zijn boomstronken, lianen, kalksteen en je passeert (glibberige) rivieren. Laat je gids een wandelstok voor je maken en neem hun hulp onderweg bij lastige passages zeker aan. De gidsen hebben kapmessen bij zich en zijn steeds alert op obstakels. Die snijden ze snel weg, zodat jij er niet in blijft haken. Met name de rotan-takken hebben scherpe puntjes.
Kadootjes uit de natuur
Onderweg wordt steeds gestopt om mooie dingen te bekijken. Drink bijvoorbeeld uit de speciale boomsoort, waar de locals soms wel een liter drinkwater uit halen tijdens hun tochten door het woud! En steeds denk je nu echt de grootste, hoogste en dikste boom te hebben gezien, maar dan komt er een nóg grotere. Er hangen overal lianen, controleer even waar hij vandaan komt, kijk of hij inderdaad stevig hangt en zwier dan even rond. Joehoe!
Zelfgemaakte shelter in het regenwoud
Hoogtepunt van de trekking is de shelter die je samen met de gidsen gaat bouwen in het NP Manusela. Aan het einde van de eerste dag wandelen gaan ze eind van de middag op zoek naar een vlak stuk, dichtbij een rivier. Er is immers water nodig om rijst te koken, en water voor de koffie en thee. Want daar ben je dan wel aan toe. Dit is even een realitycheck. Je zal op dit punt niet de eerste zijn die even denkt: "Waar ben ik aan begonnen. Alles is groen."
Met je poncho in de regen
Reisbijbel stond die middag in de stromende regen, met poncho's en voor sommigen een restantje jetlag om zich heen te kijken, en niet iedereen zag toen de schoonheid van het regenwoud in de Molukken even helder! Maar dan, in krap twee uur wordt door Victor, Sonny en de dragers een hut gebouwd! Het in Masohi op de markt gekochte zeil is het enige niet natuurlijke product en de andere materialen worden in een fascinerende vorm van teamwork bij elkaar gevonden. Als eerste worden twee staanders gebouwd, waarbij ze precies de juiste boomstammen gebruiken om een derde horizontaal tussen te klemmen. Hier gaat het zeil over, en dat wordt vastgezet met touw van ... lianen!
Kapmessen
Fascinerend is het gebruik van de kapmessen, die in allerlei maten meegaan. Probeer er zeker zelf ook eens een tak of dun boompje mee te kappen, en ontdek hoe lastig dit is. Als je vervolgens ziet hoe deze mannen er als een soort Mac Gyvers echt alles mee maken, dan groeit je respect direct! Reisbijbel hield bijvoorbeeld een mooi souvenir over aan de hike: door Sunny gemaakte kookspatels van hout uit het regenwoud.
Slapen op boomtakken en varens
Zodra je droog staat, en buiten het regenseizoen is dat natuurlijk meteen al, kan je genieten van de enorme overleving-skills van deze rangers. Na het dak wordt een bed gebouwd waar ze in Expeditie Robinson drie dagen over doen! Heel nauwkeurig checkt Sunny hoe alle stammetjes op elkaar aansluiten, zodat je ze recht mogelijk zit en ligt. Met enorme takken van varens, zeker twee meter lang, worden de stammen bedekt.
De junior reporters vielen op dit moment liggend tussen de tassen in hun poncho's in slaap, of lagen te lezen. En dat is precies de kunst van een expeditie als deze: durf je over te geven aan het moment! Victor regelt koffie, en dan kijk je al tevreden terug op de eerste dag in het regenwoud NP Manusela in de Molukken.
Slapen
Reken er op dat je niet al te best slaapt in de hutten. Niet alleen hoor je allerlei nieuwe geluiden, daarnaast lig je op de boomtakken niet altijd even comfortabel. Neem een klamboe mee om mugvrij, en spin - en andere insectenvrij - te slapen. Voor vrouwen: een plaszak kan echt handig zijn... Je hebt zowel herbruikbare plaszakken als biologisch afbreekbare wegwerp-plaszakken. Dat bespaart je in ieder geval donkere tochtjes in de nacht naar een beschut plekje. Reisbijbel plaste trouwens gewoon dichtbij de hut onder de poncho, het regende zo hard dat dit toch meteen wegspoelde.
Pelan-Pelan
Gelukkig ben je moe genoeg van alle nieuwe indrukken en het wandelen, en pak je dus genoeg rust tijdens de hazenslaapjes gedurende de (lange) nacht. Rond zes uur 's ochtends starten de rangers al met het maken van het ontbijt, dat dan een uur of twee later klaar is. Daarna alles weer inpakken en dat kost ook even tijd. Pelan-pelan en jij hoeft niets te doen, behalve genieten van deze ervaring!
Fijn aan de gidsen van Tari Travel is dat er geen moment haast is, je merkt het zelfs niet als zij snel een overnachtingsplek willen zoeken omdat er enorme regen gaat vallen. Zoals Victor benadrukte: "It's holiday, no competition." Klinkt logisch, maar de ervaring leert dat niet alle 'expeditieleiders' zo denken. Zeker met kinderen is dit fijn, maar ook volwassenen gaan zo veel meer ontspannen op reis.
Eten in het regenwoud
Indonesiërs kunnen goed koken, dat is wellicht een van de redenen om naar dit land af te reizen. En verrassend: zelfs tijdens je trekking in NP Manusela eet je drie keer per dag een heerlijke maaltijd. Met een zelfgemaakt houtvuur, een ijzeren pan die ook weer tussen een zelfgebouwde houten constructie hangt en wat meegebrachte én gevonden groenten en kruiden, wordt in combinatie met de tien kilo rijst steeds weer een voedzame én lekkere maaltijd gemaakt.
Verse vis uit de rivier
Keuze is er natuurlijk niet, maar voordat je richting Sawai gaat kan je met Victor boodschappen doen op de markt. Dan kan je mooi aangeven wat je lekker vindt qua groenten! En de mannen gaan 's nachts steeds vissen. Heerlijke verse riviergarnaaltjes, zo mals, zelfs de junior reporters smulden ervan. Alleen bleek de aal die gevangen werd, 's nachts zelf weer de vrijheid gezocht te hebben...!
Tip van Reisbijbel: "Maak je een meerdaagse trekking met (jonge) kinderen dan is het altijd slim wat snoepjes mee te nemen voor onderweg. Wij waren het ditmaal weer eens vergeten, en hadden het ook niet echt nodig, maar het kan op moeilijke momenten helpen! En soms is de verzorging onderweg niet zo royaal als hier, in Sulawesi hadden we de extra's echt nodig om het wandelen vol te houden."
Trekking met kinderen in de Molukken
Onze ervaren rangers hadden ook nog nooit kinderen zo diep het regenwoud in NP Manusela meegenomen, zelfs hun eigen kroost gaat niet zo lang mee. Maar Indonesiërs zijn dol op kinderen, en als jouw kroost dus zin heeft mee te gaan, dan zijn ze meer dan welkom. De junior reporters van Reisbijbel vonden de tocht erg leuk, zeker omdat er ook mogelijkheden zijn om te zwemmen op de tweede dag en ze onderweg allerlei gave livehacks uit de natuur krijgen aangeleerd, zoals water drinken uit een boomstam.
Ranger Sunny maakte bovendien een schommel van lianen boven het water en leerde de kinderen hakken met de manchete. Kinderen moeten een uur of vier achter elkaar kunnen lopen en niet bang zijn voor wat viezigheid en - met name - insecten die je in Europa niet in dit formaat treft... Je kan onderweg klimmen en klauteren op gigantische bomen en leert van alles over de natuur. Sportieve kinderen vanaf een jaar of tien zouden de tocht aan moeten kunnen.
Jongere kinderen
Met jongere kinderen is het raadzaam te overleggen met Tari Travel, wellicht kan er een extra drager mee die in noodgevallen het kind een stuk kan dragen. De junior reporters maakten meerdaagse hikes in afgelegen gebieden vanaf hun zesde, maar dan waren er bijvoorbeeld ezeltjes mee om bagage en henzelf stukjes te dragen.
Wel naar het NP Manusela, maar geen zin in een avontuur? De meeste toeristen maken dagtochten vanuit Sawai, je kan dan ook met een longboot langs het national park varen. Lees hier hoe je dat regelt.
Reizen naar de Molukken praktisch
Boek je tickets naar Indonesië op tijd. Reisbijbel boekte in 2019 in januari vliegtickets bij Emirates voor nog geen 600 euro, in het hoogseizoen, naar hoofdstad Jakarta in Indonesië. Zet bijvoorbeeld een zoekopdracht uit bij Skyscanner, dat leverde ons deze voordelige tickets op. In onze zomer is het in de Molukken regenseizoen. In Sawai hadden we weinig regen, in Ambon veel regen. Het weer is wel warm. Reis je zonder kinderen die aan schoolvakanties gebonden zijn, dan is het dus slim je reis in buiten het regenseizoen te plannen.
Vanuit Jakarta vlieg je naar Ambon, reken op zo'n 250 euro retour voor die tickets, de binnenlandse vluchten zijn sinds 2017 flink duurder geworden. Het is de moeite om te kijken of je een vlucht via een prijsvechter als Lion Air kan boeken. Ook hiervoor is Skyscanner of Google Flights ideaal om de prijzen te checken. Een trektocht zoals deze kan je niet zelf organiseren, je moet dan echt een reisbureau vragen om hierbij te helpen.
Reisorganisatie in Indonesië
Reisbijbel reisde in samenwerking met Tari Travel door de Molukken. We zochten een kleinschalige reisorganisatie in Indonesië zelf, en dat bleek een goede keuze. Vraag naar gids Victor 'Holland'. Je kan het reisplan helemaal aanpassen naar je eigen wensen en Tari Travel zorgt voor een echte lokale ervaring, waarbij je in Ambon bijvoorbeeld vaak bij mensen thuis luncht.
De Molukken zijn geen standaard bestemming. Je hebt niet overal warm water, er is vaak een mandok, een sta-toilet die je met water doorspoelt. Soms valt de elektriciteit uit. Reken er niet op dat je veel andere reizigers tegenkomt. Allemaal dingen die je reis echt de moeite waard maken dus!
Soms even comfort
Soms is het fijn even wat meer luxe te hebben. Zeker als je met kinderen reist of onderweg wat werkdagen hebt, zoals Reisbijbel. Zo kozen wij in Ambon voor hotels met zwembad, hotel Santika is een uitstekende keuze als je na je lange reis aankomt in de Molukken en wil bijkomen van je jetlag en de reis, die toch zo'n twee dagen duurt met vaak drie overstappen. Plan zeker een dag en nacht om bij te komen, zodat je fit aan de trekking kan beginnen.
Reis met weinig bagage
Bij een verre avontuurlijke reis moet je altijd zo min mogelijk bagage meenemen. Reisbijbel neemt een handbagage-koffertje per persoon mee. Zorg dat je voor de trekking een fijne rugzak mee hebt, je hoeft er geen speciale rugzakken voor te nemen. De junior reporters hebben gewoon hun schoolrugzakken mee...! Wen kinderen vanaf een jaar of tien aan het wandelen met hun eigen spullen, zorg natuurlijk dat ze geen te zware dingen dragen.
Waterdichte tas
Zorg dat je in het regenseizoen je elektronica in een waterdichte tas draagt en het liefst al je rugzakken van waterafstotend materiaal meeneemt. Wij hadden de Cabin Zero Adventure pack mee voor de spullen die echt niet nat mochten worden. Groot voordeel is dat je hem heel klein kan opvouwen in een hoesje en hij dus amper plek inneemt tijdens de rest van je reis.
Bij deze trekking kan je een deel van de bagage in Ambon achterlaten bij een hotel waar je de eerste nachten verblijft. Je kan ook alles meenemen en dat voor de trekking in NP Manusela bij je guesthouse in Sawai laten.
Tip van Reisbijbel: "Een e-reader is fijn voor in het regenwoud, je hebt geen licht nodig om te lezen en je hebt genoeg tijd om je heerlijk in deze geweldige omgeving te verliezen in een boek! Je kan via je lokale bibliotheek e-books lenen. Wij hebben al jaren e-readers van Kobo en die bevallen prima."
