Reis je met de auto of camper naar Duitsland, dan heb je in al meer dan 50 steden een zogenaamde 'groene sticker Duitsland' nodig. De zogenaamde Umweltplakette kan je online bestellen en bespaart je een boete van 80 euro.
Interactieve ‘vossenjacht’ door middeleeuws Duitsland
Reportages
In de Duitse deelstaat Thüringen liggen de wortels van kerkhervormer Maarten Luther. Tijdens het Lutherjaar dat nu in de regio begonnen is, kun je via wandel- en fietstochten in de voetsporen van Luther treden. Speciaal hiervoor is de app ‘Luther to go’ ontwikkeld, waarmee je op ontdekkingstocht langs de vele kastelen, kerken, huizen en kapellen kan gaan. Ook als je geen interesse hebt in kerkgeschiedenis is dit een aanrader!
tekst Sanne Helbers
Op 31 oktober 2017 is het precies 500 jaar geleden dat Maarten Luther zijn 95 stellingen voor de Reformatie van de katholieke kerk publiceerde. En dat wordt op allerlei manieren onder de aandacht gebracht.
De telefoon op tafel trilt. Er is een nieuwe sms binnengekomen van het geheime genootschap Bocathur, een soort vrijmetselaarsgezelschap waar ook Luther lid van was. Om toe te treden moeten er enkele raadsels opgelost worden, die te maken hebben met Luther of Thüringen. ‘On how many heads lies the weight of faith?’ staat er in het scherm. Het leidt naar het middeleeuwse plaatsje Arnstadt via de Oberkirche naar de Liebfrauenkirche. Hier staat de triptiek waar Luther zich in zijn vroege jaren aan zou hebben vergaapt. Vijf hoofden ondersteunen het tafereel van de geboorte van Jezus. Het antwoord is correct en nieuwe aanwijzingen voor het volgende onderdeel van deze mysterieuze queeste volgen snel.
Meng Dan Browns Da Vinci Code, Sherlock, Cluedo en een Escape room met elkaar en je krijgt een ‘suddenlife game’ die zich afspeelt in middeleeuws Duitsland. Het in Leipzig gevestigde bedrijf Thadeus Roth ontwikkelde samen met het Thüringen Toerisme Board een interactieve vossenjacht die je uitdaagt meer te weten te komen over Luther, maar zeker ook over de omgeving Thüringen. Centraal hierin staat de app ‘Luther to go’ waarin je informatie kunt opzoeken over tientallen plekken, wandel- en fietstochten die een rol speelden in het leven van Luther. Hoewel de volledige speurtocht nog niet op de markt is gebracht, kan je de app wel gebruiken om informatie in te winnen over plekken die je aandoet.
Langs het leven van Luther
Dwars door schilderachtig Thüringen loopt de ruim 1000 kilometer lange wandel- en fietsroute, de Lutherweg. Bordjes met een groene ‘L’ geven het pad aan, waar meer dan 30 belangrijke locaties uit het leven van Luther langs te vinden zijn. Zo bracht Luther zijn jonge jaren door bij de familie Cotta in Eisenach. Het familiehuis bestaat al sinds de 15e eeuw en herbergt sinds 2016 het spiksplinternieuwe museum over Luther. In Erfurt staat het Augustinusklooster waar Luther theologie studeerde en waar hij een belangrijke fundering legde voor zijn verdere leven en werk.
Tip van Reisbijbel: “Het klooster wordt niet meer gebruikt door monniken, maar je kunt er wel overnachten in een van de honderd bedden! Een tweepersoonskamer met ontbijt kost €89 per nacht en is echt een aanrader!”
Erfurt, ooit het middelpunt van Europa vanwege zijn ligging, ademt de Middeleeuwen. De stad wordt in 742 voor het eerst genoemd, toen Bonifatius er een bisdom stichtte. Het was in de tijd van Luther een van de grootste steden van Duitsland met 20.000 inwoners. Vandaag de dag is dat aantal vertienvoudigd en wordt het jaarlijks bezocht door nog eens 11 miljoen toeristen. Op het kerkplein staat de dom, een van de bezienswaardigheden. Kinderen met kleurige zelfgemaakte lampionnen verzamelen zich op 10 november voor de dom voor de opening van het feest Sint Maarten. Officieel een katholiek feest dat op 11 november gevierd wordt, maar in Erfurt omzeilen ze dat listig door het op de geboortedag van Maarten Luther te vieren. Een trucje om onder het ooit katholieke bewind uit te komen en de protestant van het eerste uur te eren.
De Middeleeuwen worden tastbaar
Niet ver daar vandaan ligt Arnstadt, waar Luther tijdens zijn leven meerdere malen verbleef. Het is ook wel bekend omdat Johannes Sebastiaan Bach hier op zeventienjarige leeftijd zijn eerste baan als organist begon, in de kerk die ter ere daarvan is omgedoopt tot Bachkirche. In Arnstadt kun je speciaal voor het Lutherjaar stadswandelingen lopen met als thema de Reformatie. Verwacht in de buitenlucht opgezette verrassingstableau vivants! Arnstadt wordt ook wel de ‘poort naar het Thüringse bos’ genoemd. Begin hier bijvoorbeeld een wandeltocht.
In cultuurhistorisch hoogtepunt Weimar kun je dineren in Zum Weissen Schwan, waar niet alleen Luther himself al een graag geziene gast was, maar waar je ook aan de ‘stamtafel’ van Goethe kunt aanschuiven. Het restaurant bestaat dan ook al sinds 1552 en is gevestigd naast het huis van Goethe, dat nu het drukstbezochte museum van de stad is. Je kunt veel musea bezoeken in Weimar, maar de stad zelf is al een openluchtmuseum en gewoon door de straatjes zwerven is dus ook absoluut de moeite waard, al dan niet met een rondleiding die je bijvoorbeeld hier vast kan boeken. Eet in ieder geval een Thüringer bratwurst op de markt!
Het 12e eeuwse Kasteel Wartburg, dat boven Eisenach uittorent, mag niet ontbreken in je zoektocht naar Luther. Hier vertaalde hij voor het eerste de Bijbel van het Grieks naar het Duits, waarmee hij de basis legde voor het hedendaagse Duits. Tijdens een bezoek aan het kasteel sta je oog in oog met geschiedenis in de kamer waar Luther de Bijbel vertaalde. De originele meubels, waaronder het bureau waaraan Luther zat, staan er nog. Het kasteel herbergt verder prachtig versierde zalen, een hotel en een restaurant. Je kunt het alleen met een gids bezoeken. Het Wartburgkasteel is tijdens het Lutherjaar een van de drie centrale locaties in heel Duitsland. Hier wordt het Lutherjaar officieel afgesloten.
Tip van Reisbijbel: “Ook dit kasteel is een aanrader om met kinderen te bezoeken. Bekijk hier vast een 360 graden tour!” 
Voor ieder wat wils
Staat Thüringen dit jaar in het teken van Luther en de Reformatie, ook voor wie daar niets mee heeft, heeft het gebied veel te bieden. Leer over de kerkhervormer in tochten langs kerken, kastelen en gasthuizen of verken de omgeving te voet of per fiets door de oude bossen. In Thüringen komen de Middeleeuwen tot leven en wordt geschiedenis wel heel tastbaar! Meng dat met de overdadige Duitse keuken, een vleugje mysterie en een boel historie en je zult gegarandeerd een interessant uitstapje beleven.
Download de app ‘Luther to go’ gratis via de App Store. Kijk voor meer informatie over het Lutherjaar op www.lutherland-thueringen.de en voor informatie over de regio op www.vakantie-thuringen.nl. Overnachtingen in de regio boek je via bijvoorbeeld bij Kras al voor 39 euro per nacht.
Nieuwsgierig geworden naar de Dan Browneske ‘suddenlife game’? Thadeus Roth richtte een telefoonnummer op waarnaar je kunt bellen voor meer informatie: +31 85 301 5545
